تفسیر اجتماعی قرآن؛ چالش تعریف و ویژگیها
نویسنده
چکیده مقاله:
تفسیر اجتماعی از رویکردهای بسیار مهم تفسیری است که در دوره معاصر پدیدار گشته و بسیاری از اثار تفسیری مطرح، با این رویکرد نگاشته شده است. با این‌همه، بحث از تفسیر اجتماعی با چالشهای جدیای در عنوان، تعریف و ویژگیها روبروست. از این جریان تفسیری در هر یک از تفسیرپژوهی‌ها با عنوانی متفاوت یاد شده است. تمدنی، اجتماعی، عقلانی، تربیتی و حرکتی عناوین مختلفی هستند که برای آن به کاررفتهاند، درعین حال این عناوین در برخی از نگاشته‌های جریان شناسانه، به عنوان جریانهای موازی قلمداد شدهاند. در مقام تعریف نیز معمولا تفسیر پژوهان توضیحاتی اجمالی در مورد آن ارائه دادهاند که عامترین آنها مناسب-ترین تعریف انتخاب شده است. در بحث از ویژگیهای تفسیر اجتماعی، محققان بیش از همه متاثر از دیدگاه ذهبی در این موضوع بودهاند. در تحقیق حاضر، با توجه به تعریف برگزیده از تفسیر اجتماعی کوشیده‌ایم ویژگیهای تفسیر اجتماعی را در دو محور پیراستن چهره اسلام از نقائص و اثبات توانمندی آن ساماندهی کنیم؛ همچنان که به مشکلاتی که در بررسی این ویژگیها مطرح است پرداخته‌ایم و استفاده از ویژگیهای مکمل را پیشنهاد کرده‌ایم. تفسیر اجتماعی از رویکردهای بسیار مهم تفسیری است که در دوره معاصر پدیدار گشته و بسیاری از اثار تفسیری مطرح، با این رویکرد نگاشته شده است. با این‌همه، بحث از تفسیر اجتماعی با چالشهای جدیای در عنوان، تعریف و ویژگیها روبروست. از این جریان تفسیری در هر یک از تفسیرپژوهی‌ها با عنوانی متفاوت یاد شده است. تمدنی، اجتماعی، عقلانی، تربیتی و حرکتی عناوین مختلفی هستند که برای آن به کاررفتهاند، درعین حال این عناوین در برخی از نگاشته‌های جریان شناسانه، به عنوان جریانهای موازی قلمداد شدهاند. در مقام تعریف نیز معمولا تفسیر پژوهان توضیحاتی اجمالی در مورد آن ارائه دادهاند که عامترین آنها مناسبترین تعریف انتخاب شده است. در بحث از ویژگیهای تفسیر اجتماعی، محققان بیش از همه متاثر از دیدگاه ذهبی در این موضوع بودهاند. در تحقیق حاضر، با توجه به تعریف برگزیده از تفسیر اجتماعی کوشیده‌ایم ویژگیهای تفسیر اجتماعی را در دو محور پیراستن چهره اسلام از نقائص و اثبات توانمندی آن ساماندهی کنیم؛ همچنان که به مشکلاتی که در بررسی این ویژگیها مطرح است پرداخته‌ایم و استفاده از ویژگیهای مکمل را پیشنهاد کرده‌ایم.
منابع مشابه
تفسیر اجتماعی قرآن؛ چالش تعریف و ویژگی ها
تفسیر اجتماعی از رویکردهای بسیار مهم تفسیری است که در دوره معاصر پدیدار گشته و بسیاری از اثار تفسیری مطرح، با این رویکرد نگاشته شده است. با این همه، بحث از تفسیر اجتماعی با چالشهای جدی¬ای در عنوان، تعریف و ویژگی¬ها روبروست. از این جریان تفسیری در هر یک از تفسیرپژوهی ها با عنوانی متفاوت یاد شده است. تمدنی، اجتماعی، عقلانی، تربیتی و حرکتی عناوین مختلفی هستند که برای آن به کاررفته¬اند، درعین حال ا...
متن کاملمبانی و شاخصه های تفسیر اجتماعی قرآن کریم
تفسیر اجتماعی را باید یکی از مهم ترین دستاوردهای حوزه تفسیر نگاری در عصر حاضر دانست. شاخصه های اصلی این رویکرد جدید تفسیری- که می توان آنها را مبانی نیز نامید- عبارت اند از : نگاه جامع گرایانه به قرآن، عقل گرایی در تفسیر، تأکید بر هدایتگری قرآن و ساده نویسی در تفسیر. مبانی پیش گفته به طور مستقیم یا غیر مستقیم موجب بروز برخی ویژگی های دیگر در تفاسیر اجتماعی شده است که از جمله مهم ترین آنه...
متن کاملدرآمدی بر تفسیر اجتماعی قرآن مطالعه موردی «ماهیت قوانین اجتماعی در قرآن»
یکی از رویکردهای مطالعه آیات قرآن مبتنی بر تفسیر اجتماعی است. به این فراخور، مباحث مفسران در ادوار مختلف و با تنوع سلایق در تفاسیر وجود دارد. اهمیت چنین رویکردی، ضرورت مطالعه میان رشته‌ای دانش جامعه‌شناسی و تفسیر را مضاعف می‌کند. با این وصف، هدف از نگارش این مقاله، بازسازی علوم انسانی با رویکرد قرآنی و بهره وافر از آموزه‌های این کتاب آسمانی در روابط انسان می‌باشد که در بین جوامع انسانی جاری است...
متن کاملتعریف خانواده از منظر قرآن
خانواده برطرف کننده نیاز اجتماعى و تکاملى و بستر بهبود وضعیت بشر است و در نظر قرآن اساس آن بر دوستى و محبت و حقوق برابر شوهر و همسر بنا شده است. نگارنده بر آن است که چون انسان موجود اجتماعى است و فرآیند تکامل آن نیز در گرو خانواده مى‌باشد، نیاز به تشکیل خانواده دارد، چنان که نوزاد انسان بیش از هر موجود دیگر نه تنها از رهگذر تأمین نیازهاى جسمى که در بعد روحى و روانى و شخصیتى وابسته به پدر و ماد...
متن کاملعلامه فضل‌الله و تفسیر قرآن به قرآن
این نوشتار شیوه تفسیری «من وحی القرآن» اثر علامه سید محمد حسین فضل الله را به کاوش نشسته است. اثبات اجتماعی و اجتهادی بودن تفسیر «من وحی القرآن» از رهگذر معنا‌شناختی واژگان «ایحاء»، «استیحاء» و «حرکیه» که در شناخت شاخصه‌های این کتاب نقشی بس اساسی دارند، در آغاز پژوهش آمده است. یادکرد دیدگاه علامه در اسلوب بیانی قرآن و نتیجه‌ای که این موضوع در رویکرد تفسیر قرآن به قرآن وی ایفا کرده است و نیز ارا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 2 شماره 2
صفحات 46- 66
تاریخ انتشار 2014-09-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023